سندرم فریبکار

سندرم فریبکار

🖊️دکتر علی محمد مصدق راد
نشر: گاهنامه مدیر
🔴اثر دانینگ-کروگر Dunning–Kruger effect (توهم دانایی) نوعی سوگیری شناختی است که در سال ۱۹۹۹ توسط دیوید دانینگ David Dunning و جاستین کروگر Justin Kruger اساتید روانشناسی دانشگاه کورنل آمریکا مطرح شد. اثر دانینگ-کروگر نوعی خطای شناختی در افراد غیرحرفه‌ای است که از توهم دانایی رنج می‌برند و به اشتباه، توانایی خود را بسیار بیش از اندازه واقعی ارزیابی می‌کنند.

🟢این افراد خود را باهوش‌تر و توانمندتر از آنچه که واقعاً هستند، نشان می‌دهند. آنها به دلیل خودآگاهی ضعیف، دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های خود را بیش از حد بیان می‌کنند. اثر دانینگ-کروگر پارادوکس شایستگی و اعتماد به نفس را به تصویر می‌کشد.

🔵در مقابل سندرم توهم دانایی، سندرم فریبکار Impostor syndrome قرار دارد که مربوط به افراد متخصص و توانمندی است که میزان دانش، مهارت‌ها و توانایی‌های خود را کمتر از واقعیت قلمداد می‌کنند. سندرم فریبکار Impostor syndrome توسط پائولین کلانس Pauline Clance و سوزان ایمز Suzanne Imes در سال ۱۹۷۸ میلادی بیان شد.

🟠فرد مبتلا به سندرم فریبکار معتقد است که آنقدر که بقیه می‌گویند باهوش، خلاق و با استعداد نیست؛ لیاقت موفقیت‌های به دست آورده را ندارد و شخصی فریب‌کار است. در حقیقت، برعکس دیگران که فرد را شایسته و توانمند ارزشیابی می‌کنند، خود فرد فکر می‌کند که شایستگی‌های لازم را ندارد و لایق این همه احترام و عزت دیگران نیست.

🟡فرد مبتلا به سندرم فریبکار احساس بی‌کفایتی می‌کند و دستاوردهای خود را ناچیز می‌داند و آنها را به عوامل بیرونی و خارج از کنترل خود مثل شانس، کمک دیگران و زمانبندی مناسب نسبت می‌دهد. چنین فردی همواره این ترس را دارد که دیگران او را فریبکار بدانند و روزی بفهمند که در حد انتظارات و توقعات آنها نبوده است.

🟣دلایل سندرم فریبکار پیچیده است؛ ولی، به نظر می‌رسد که توسط ترکیبی از عوامل از جمله فعال شدن آمیگدال (بادامک مغز) که مسئول پردازش احساسات از جمله ترس و اضطراب است و اعتماد به نفس پایین ایجاد می‌شود.

⚫سندرم فریبکار در سازمان و مدیریت هم مشاهده می‌شود. برخی از مدیران و کارکنان توانایی‌ها و مهارت‎های خود را کمتر از آنچه است، نشان می‌دهند. چنین افرادی با وجود تخصص و توانایی زیاد، اعتماد به نفس پایینی دارند. آنها احساس گناه می‌کنند و از بودن در جایگاه و موقعیت خود راضی نیستند. این افراد بسیار کمال‌گرا هستند و اگر به اهداف آرمانی خود دست نیابند، احساس سرخوردگی شدیدی می‌کنند و دچار استرس و فرسودگی شغلی می‌شوند.

⚪چنین مدیران یا کارکنانی در مواجهه با چالش‌های جدید تردید می‌کنند و از ارائه ایده‌های خود اجتناب می‌کنند. در نتیجه، خلاقیت و نوآوری در سازمان کاهش می‌یابد که مانع انطباق و پیشرفت سازمان در یک بازار به سرعت در حال تغییر می‌شود. آنها ممکن است از صحبت کردن در جلسات یا از درخواست کمک اجتناب کنند که موجب تضعیف همکاری و کار تیمی و کاهش بهره وری سازمان می‌شود. افراد مبتلا به سندرم فریبکار در تلاش مداوم برای اثبات شایستگی خود، فشار زیادی به خود وارد می‌کنند که منجر به فرسودگی شغلی و کاهش رضایت شغلی آنها می‌شود.

🔴مدیران باید فرهنگ ایمنی روانی را در سازمان توسعه دهند و محیطی ایجاد کنند که در آن کارکنان احساس راحتی ‌کنند، ریسک ‌کنند و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. هنگامی که کارکنان احساس امنیت و حمایت کنند، به احتمال زیاد چالش‌ها را پذیرفته، نظرات خود را به اشتراک می‌گذارند و به موفقیت سازمان کمک می‌کنند.

🟢آموزش و توسعه دانش و مهارت‌های فنی مدیران و کارکنان نیز موجب افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شود. برگزاری کارگاه‌های آموزشی و جلسات مربیگری مرتبط با تقویت هوش هیجانی، تاب‌آوری و ذهن‌آگاهی به کارکنان کمک می‌کند تا استرس، شک به خود و اضطراب را به طور مؤثرتری مدیریت کنند.

🔵مدیران برای اینکه دچار سندرم فریبکار نشوند، باید:
۱. از نشخوار فکری اجتناب کنند و با یک استاد یا مربی با تجربه در مورد احساسات خود صحبت کنند و از راهنمایی‌های او استفاده کنند. آنها باید از بازخوردهای دوستان با اعتماد خود استفاده کنند.
۲. نسبت به افکار و احساسات غیر ارادی خود هوشیار باشند و مسئولیت موفقیت‌های خود را بپذیرند. آنها نباید بیش از اندازه منتقد خود باشند.
۳. نقاط قوت و ضعف خود را با دقت بررسی کنند. دستاوردها و پیشرفت‌های حقیقی خود را مرور کنند. شواهد مربوط به شایستگی یا ناشایستگی خود را بررسی کنند تا با دلایل موجه شایستگی خود را به خود اثبات کنند تا اعتماد به نفسشان افزایش یابد.
۴. بر کمال‌گرایی منفی غلبه کنند. اهداف چالشی، قابل حصول و واقعی تعیین کنند و دنبال اهداف بسیار آرمانی نباشند. موفقیت‌های بزرگ از موفقیت‌های کوچک حاصل می شود، نه از ایده‌های بزرگ.

———
راهنامه مدیر = راهنمای عمل
——————–
👩‍💻تلگرام راهنامه مدیر
https://t.me/rahname_modir
👨‍💻تلگرام گاهنامه مدیر
https://t.me/gahname_modir
👩‍💻سایت

صفحه نخست

👨‍💻اینستاگرام
www.instagram.com/gahname_modir
_
🟨🟩🟦🟪⬛⬜🟫🟥🟧